Publikacje metodyczne - Jak pomóc dziecku w powrocie do przedszkola?

PUBLIKACJE METODYCZNE
Jak pomóc dziecku w powrocie do przedszkola?- w poszukiwaniu rozwiązań edukacyjnych.

Przedłużający się okres pandemii oraz związany z tym wydłużający się czas zamknięcia przedszkoli jest powodem niepokoju wielu nauczycielek przedszkola. Wcześniej czy później placówki przecież zostaną otwarte. Jak więc będzie wyglądała edukacja po powrocie? Czy dzieci chętnie wrócą do przedszkola? Jakie emocje będą im towarzyszyły?
Jedne wrócą chętnie, stęsknione za zabawami rówieśniczymi. Inne będąc przez dłuższy czas pod opieka rodziców mogą mieć trudności z przestawieniem się na funkcjonowanie w rzeczywistości przedszkolnej. Zmienionej dodatkowo przez epidemie koronawirusa.
Reakcje dzieci mogą być skrajne. Zależne od wiedzy i doświadczenia. Możemy więc oczekiwać z jednej strony radości, spokoju, zaciekawienia. Z drugiej zaś dzieciom może towarzyszyć niepokój i lęk spowodowany koniecznością rozstania z rodzicami, jak również informacjami, które do nich docierają w związku z pandemią. Co więc zrobić, żeby wszystkie dzieci czuły się bezpieczne, nabrały ponownie zaufania do miejsca i osób, chętnie
przekraczały próg przedszkola?
Co może zrobić Rodzic?
W zaistniałej sytuacji istnieje konieczność ścisłego połączenia działań rodziców i nauczycieli przedszkola. Podczas codziennych kontaktów z rodzicami, odbywających się obecnie przy pomocy portali internetowych, drogą e-mailową, rozmów telefonicznych,
jeszcze przed otwarciem przedszkoli warto zaproponować rodzicom podtrzymywanie w domu rozmów na temat przedszkola, kolegów, koleżanek, sytuacji, które dla dzieci były źródłem
radości. Zaproponujmy rodzicom zabawy z własnymi dziećmi w przedszkole. Zabawy z odwróceniem ról, gdzie dorosły staje się dzieckiem, a dziecko przyjmuje rolę dorosłego.
Zabawa może być sposobem na przekazanie dzieciom zasad, jakie będą obowiązywały po powrocie do przedszkola. Taka zabawa pozwoli również na oswojenie lęku związanego z powrotem do przedszkola, w tym koniecznością dostosowania się do nowych zasad. Ciekawą propozycją na przywołanie pozytywnych wspomnień wydaje się oglądanie zdjęć na stronach internetowych przedszkola, czy wykonanie obrazka dla ulubionej koleżanki lub kolegi z przedszkola.
Co może zrobić nauczyciel?
Przed powrotem do przedszkola warto za pomocą dostępnych komunikatorów zwrócić się bezpośrednio do dzieci, wspominając o tęsknocie za wspólnymi zabawami w przedszkolu oraz zapewnić o radosnym oczekiwaniu na wspólne działania. W pierwszych dniach pobytu dzieci w placówce istotnym wydaje się prowadzenie rozmów, które zaspokoją ciekawość wychowanków informacjami dotyczącymi rzeczywistości. Wykorzystajmy ich aktywność do
zwiększenia wiedzy na temat ochrony przed wirusami. Starajmy się, aby informacje przekazywane przez nas nie nasilały lęku. Nie mówmy dzieciom o dramatycznych doniesieniach, np. kolejnych ofiarach śmiertelnych, ale w sposób konstruktywny uczmy zachowań warunkujących dzieciom zdrowie. Możemy wykorzystać książki, bajki i filmiki edukacyjne, czy piosenki. Oto niektóre z nich:
 Koronawirus. Książka dla dzieci autorstwa E.Jenne, K.Wilson, Nia Roberts
 Alicja i maseczka ochronna na twarz- bajka
https://youtu.be/32HYMcfng_I
 Bajka o koronawirusie
https://www.youtube.com/watch?v=52M3QlxD2c4
Piosenki:
 Przegoń wirusa- Śpiewające Brzdące
https://www.youtube.com/watch?v=AHh2IR-3wcs
 Jak myć ręce- instrukcja dla dzieci
www.youtube.com/watch?v=cEWy_jsOTtI
 Jak dokładnie myć ręce?
https://www.youtube.com/watch?v=fxxx2myt_eI
Możemy również zaproponować dzieciom działania plastyczne malowanie, lepienie wirusów, wykonanie Krainy Wirusolandii. Starsze dzieci mogą wykonać lapbook, w którym
zamieszczą swoje spostrzeżenia i wiedzę na temat wirusów.
Powrót dzieci po długiej przerwie można wykorzystać na prowadzenie obserwacji pedagogicznej. W sposób szczególny należy obserwować reakcje emocjonalne dzieci. Nie bagatelizujmy uczuć dzieci. Zwracajmy uwagę na to czy są one radosne i spokojne. Czy odczuwają strach, smutek i niepokój. Czas powrotu do przedszkola powinien obfitować w zabawy uczące dzieci radzenia sobie z trudnymi emocjami, sprzyjającymi niwelowaniu
leku.
Propozycje zabaw rozwijających u dzieci strategie radzenia sobie w trudnych sytuacjach:
1. Radość i smutek-potrafimy lepiej rozpoznawać i nazywać emocje u siebie i innych.
Nauczyciel zadaje zagadki dla dzieci:
Gdy nas spotka cos przykrego
Coś z pewnością niemiłego
Bywa, że go odczuwamy
Wtedy sie nie uśmiechamy (smutek).
Kiedy ją odczuwamy
Zwykle sie uśmiechamy
Czasem z niej aż skaczemy
Czasem krzyczeć z niej chcemy (radość)
Nauczyciel prosi, by każde dziecko po kolei pokazało:
- jak sie martwi;
-jak sie smuci.
Tak wyglądam, kiedy
Nauczyciel daje dzieciom lusterko. Prosi, aby kolejno zrobiły minę, jaka robi, gdy:
-cieszy sie
- jest zdziwione
- jest zmartwione;
- czuje ulgę;
- czuje złość
Nauczyciel prosi dzieci, by sprawdziły w lusterku, jak wyglądają, gdy robią poszczególne miny.

2. Malowanie emocji.
Do tej zabawy potrzebne będą kartki z bloku i przybory do malowania bądź rysowania.
Uczestnicy siedzą w kręgu. Nauczyciel pyta dzieci, jakie znajcie emocje. Jeżeli dzieci mają problem ze zrozumieniem tego pojęcia, nauczyciel tłumaczy im, co to są emocje. Nauczyciel podaje przykłady podstawowych emocji. Nauczyciel prosi, by dzieci usiadły przy stolikach i stworzyły prace plastyczne przedstawiające wybrane przez siebie emocje, ale nie mówiły, co rysują czy malują. Następnie wszyscy uczestnicy znowu siadają w kręgu i prezentują swoje
prace. Uczestnicy zabawy mają zgadnąć, jaką emocję przedstawia dana praca. Nauczyciel pyta dzieci, kiedy czuły daną emocję.
3. Rozweselamy kolegów.
Nauczyciel prosi dzieci, by dobrały sie parami i stanęły naprzeciwko siebie. Pomiędzy parami musi być zachowany odpowiedni odstęp. Następnie nauczyciel prosi, by jedno z dzieci udawało, że jest bardzo poważne i smutne. Drugie dziecko niech spróbuje je rozweselić. Kiedy to mu się uda, następuje zamiana ról. Teraz dzieci wymieniają się w parach. W tej zabawie możemy również wykorzystać inne pary przeciwstawnych emocji, na przykład: złość
– spokój. Jedno dziecko udaje, że się złości, drugie próbuje wprawić je w spokojny nastrój.
4. Wyrzucanie złości do kosza.
Do tej zabawy przyda się kosz i stare gazety.
Uczestnicy siedzą w kręgu.
Nauczyciel pyta dzieci, czy zdarza się, że są zdenerwowane. Prosi o podanie przykładów, kiedy się zdenerwowały. Nauczyciel pyta, co można zrobić, gdy jesteśmy zdenerwowani, żeby się uspokoić. Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi. Może też podać własne przykłady. Jeżeli jesteśmy zdenerwowani, możemy użyć gazet. Podrzeć i wyrzucić do kosza. Dzieci udają, że są zdenerwowane drą gazety i wyrzucają złość do kosza.
5. Balon złości.
Nauczyciel rozdaje dzieciom balony. Umawia się z dziećmi, że powietrze, które wdmuchują do balonu, jest złością. Dzieci mogą w dowolny sposób pokonać tę emocję, np. poprzez wypuszczanie powietrza z balona itp.
6. Gdy jestem smutny lub sie czegoś boję to....- zabawa w kończenie zdań. Następnie nauczyciel pyta, co mogą zrobić, gdy czują, smutek, lęk. Dzieci wspólnie z nauczycielem tworzą tablice, na których za pomocą schematycznych rysunków przedstawiają możliwości radzenia sobie ze złością, smutkiem, lekiem.

Rozładowaniu skumulowanych napięć mogą pomóc dzieciom techniki relaksacyjne.
Zabawy z ich zastosowaniem będą sprzyjały odprężeniu, wprowadzeniu organizmu dziecka w stan spokoju. a oto przykłady kilku zabaw relaksacyjnych dla dzieci:
1. Zdmuchnij świeczkę!
Ta gra polega na nauce głębszego oddychania. Wciągając powietrze przez nos, wypełniamy brzuch i wydmuchujemy powietrze powoli, próbując zdmuchnąć świecę. Po wyjaśnieniu tych
instrukcji, posadź dziecko na fotelu oddalonym o dwa metry od świecy. Świeca ta ma świecić i znajdować się na stole. Dziecko nie może wstać ani pochylać się do przodu. Tak więc można się spodziewać, że nie będzie w stanie zdmuchnąć świecy. W związku z tym przesuń dziecko bliżej o pół metra. Przesuwaj je stopniowo, aż będzie mogło zdmuchnąć świecę. W ten sposób będziecie mogli bawić się przez co najmniej 5 minut, podczas których dziecko
będzie mogło głęboko wdychać i wydychać powietrze.
2. Zwijanie papierów, ściskanie kulek i doodling.
Doodling, marszczenie papieru lub zgniatanie kulek z papieru są czymś w rodzaju przeciwstresowej gry, która może pomóc dzieciom pozbyć się negatywnych emocji. Jednocześnie zachęcasz dzieci do rozwijania umiejętności manualnych i precyzji, ponieważ te
gry wzmacniają mięśnie w małych dłoniach dzieci.
3. Zabawa z nasionkami.
Z relaksującą muzyką w tle i przy słabym oświetleniu będziemy udawać wzrost drzewa. Zaczynamy na kolanach, na ziemi, z pochyloną głową. Stopniowo przedłużamy ramiona do przodu, jakbyśmy byli budzącym się kotem. Jesteśmy nasionkiem, które w tempie muzyki zaczyna wyrastać i staje się wielkim drzewem z pięknymi gałęziami. Gałęzie będą symbolizowane przez nasze ramiona, rozciągnięte do góry, podczas gdy my powoli unosimy
się z siadu na stopach.
Piosenki i bajki o emocjach:
 Emocje- Śpiewające Brzdące
https://www.youtube.com/watch?v=kRJFN6V7TB4
 Radość;
https://www.youtube.com/watch?v=Y3ijd9di_Nc
 Bajka dla dzieci po polsku o emocjach
https://www.youtube.com/watch?v=TcLK9ZBUsDs.
Powrót dzieci do przedszkola może okazać się bardziej lub mniej złożonym procesem.
Z pewnością jego sukces będzie zależał od wzajemnej współpracy rodziców i nauczycieli.
Budowanie relacji, postaw wymaga czasu, cierpliwości i dużej dawki kreatywności nauczycieli w organizowaniu sytuacji edukacyjnych. Mam nadzieję, że wyżej opisane propozycje mogą stać się inspiracją do projektowania oddziaływań opiekuńczo- dydaktyczno- wychowawczych w przedszkolach. Zachęcam nauczycielki przedszkola do dzielenia się pomysłami. Może uda się wspólnie stworzyć i opublikowań na stronie ODN W Bartoszycach
katalog zabaw " Wesoły powrót", które ułatwią dzieciom powrót do przedszkola. Na propozycje czekam pod adresem:
mmkuzmowicz.odn.bartoszyce@gmail.com

Źródła:
1. Z. Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, WSiP, 1990.
2. D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, 1997.
3. M. Ulatowska: Koronawirusowa readaptacja w przedszkolu; w Gazeta Iławska. pl.
4. strony internetowe: mojapsychologia.pl, pieknoumyslu.com

Małgorzata Michałowska- Kuźmowicz
doradca metodyczny wychowania przedszkolnego